Prikkelende Pioniers

Het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) introduceert een nagelnieuwe postdoctorale prijs, de Publieksprijs Prikkelende Pioniers. Wie is jouw favoriet?

Kunstmatige geslachtshormonen worden vaak gezien als een zegen voor vrouwen. Sinds de jaren 1940 brachten ze emancipatie, seksuele vrijheid en verlichting van allerhande ‘vrouwenklachten’. Maar achter dat succesverhaal schuilt een vergeten geschiedenis van medische overmoed.

Nanodeeltjes zijn kampioen in het recycleren van CO₂ in hernieuwbare brandstof. Maar als ze te heet of te koud worden, zijn ze ziek en verliezen ze hun efficiëntie. Wij ontwikkelen thermometers om zieke nanodeeltjes op te sporen en hen op termijn te genezen.

Kinderen groeien op omringd door digitale stemmen. Ze vragen Alexa om verhaaltjes voor het slapengaan, vragen Siri om hulp bij spelling en raadplegen ChatGPT voor huiswerk en sociale interacties. De antwoorden komen onmiddellijk. Welke impact heeft dat op hen?

Onze betonnen bruggen krijgen het zwaar te verduren. Dankzij sensoren die naar microscheurtjes luisteren, kunnen we schade opsporen nog vóór ze zichtbaar wordt.

Steeds vaker bepalen bloedtesten welke behandeling vrouwen met uitgezaaide borstkanker krijgen. Maar wat als het bloed niet het hele verhaal vertelt? We ontdekten dat andere lichaamsvloeistoffen, zoals speeksel of hersenvocht, informatie over kanker dragen. Die vondst kan de manier waarop artsen kanker volgen én behandelen veranderen.

Achter de felle kleuren van je smartphone, smartwatch of televisie gaat een wereld schuil die te klein is om te zien — een wereld van atomen en nanokristallen. Antwerpse onderzoekers vonden een nieuwe manier om minieme veranderingen in de structuur van die piepkleine materialen te bestuderen. Dat kan leiden tot stabielere en efficiëntere materialen voor toekomstige zonnecellen en elektronische apparaten.

Het is nacht en iedereen lijkt te slapen, maar ik ben klaarwakker. Zou ik met een mes de kloppende ader uit mijn linkerslaap kunnen snijden? Ik duw erop terwijl ik een ijs pak op mijn nek houd, maar dan begint de pijn weer aan mijn oogkas en tanden. Alles wil ik doen om die bonkende pijn niet meer te voelen – we zijn nu twee dagen en nachten ver. Mag ik heel even van deze planeet?

Voor veel mensen is het moeilijk om te praten over oorlog en de trauma’s die daarmee gepaard gaan. Vaak blijven zij zwijgen en die stilte rondom hun trauma maakt hen eenzaam. Hoe kunnen theater en spel helpen om ervaringen uit te drukken waar woorden tekortschieten?