Taalkunde
‘Sommige mensen vrezen dat het Nederlands over vijftig jaar niet meer bestaat. Ik niet’
Grote historische gebeurtenissen hebben hun stempel gedrukt op de evolutie van het Nederlands. Maar dat geldt evengoed voor Suske en Wiske en het Nederlandse koor Kinderen voor Kinderen. Taalkundige Miet Ooms beschreef het in Van vogala tot noncha.
‘Als er geen draagvlak voor is, vindt een taalregel heel moeilijk ingang in het taalgebruik’
Waarom blijven we hardnekkig ‘groter als’ zeggen? Historisch sociolinguist Eline Lismont ontdekte waarom taalregels succesvol zijn in het Nederlands - of niet. Ze hoopt dat het theoretisch model dat ze ontwikkelde ook toepasbaar is in andere talen.
De taal kruipt waar ze niet gaan kan, toont de verspreiding van Bantoe in Afrika
Genetisch onderzoek toont voor het eerst welke migratieroutes West-Afrikaanse Bantoesprekers duizenden jaren geleden namen. De reizigers lieten zich allerminst afschrikken door hoogvlaktes, regenwouden of woestijnen. De bevindingen kunnen ook onderzoek naar gezondheidsproblemen in Congo bevorderen.
Onverwachte relatiebreuk? Taalonderzoekers wisten het al maanden!
De taal van mensen verandert subtiel in de maanden en weken voorafgaand aan een relatiebreuk, blijkt uit Amerikaans onderzoek.
De pizza, de hamer en het einde van de rede
Kun je op basis van Google Books-data concluderen dat we steeds emotioneler worden? Taalkundige Hendrik De Smet plaatst vraagtekens bij de onderzoeksvorm die bekend staat als ‘cultural analytics’.
Sterke connectie tussen 'nonsenswoorden' en mentale beelden bestaat in alle talen en geschriften
Taalkundig onderzoek toont aan dat mensen bepaalde betekenisloze woorden associëren met dezelfde vormen, ongeacht hun moedertaal. Dat kan helpen te verklaren hoe de eerste woorden ontstonden.
Leenwoorden uit het Engels: welke constructie wint?
Het Nederlands staat bol van de leenwoorden, zoals "last-minute" of "lunch". Het lijkt wel alsof we onbeperkt woorden kunnen ontlenen uit het Engels. Maar is dat wel zo? Taalkundige Marlieke Shaw zoekt het uit door transcripties van gesproken teksten te bestuderen. Een echte must-see voor fans van het Nederlands.
Is de schepper een dief?
We zijn voortdurend geneigd om om onze creativiteit te overschatten, stelt taalkundige Hendrik De Smet (KU Leuven). 'Onze echte creativiteit zit juist in ons vermogen te leren en wat we geleerd hebben te gebruiken.'
Als schrijven levensnoodzakelijk is
'Als eenen uwer onderdanen, Kom ik uwen bijstand afsmeeken.' Laaggeletterde mensen in de negentiende eeuw vonden tóch manieren om een brief te schrijven in een gepaste taal, ook al was dat aartsmoeilijk. Ze vermeden hun dialect en gebruikten deftige woorden.
