Geschiedenis

Restitutie is niet genoeg
Reconstitutie biedt de mogelijkheid van een openhartige dialoog en een solide samenwerking. Het is de beste manier om de kwestie van teruggave snel op te lossen, stelt Henry Bundjoko Banyata (directeur van het Nationaal Museum van de Democratische Republiek Congo).

‘De Engelse stadspolitiek stond open voor nieuwkomers’
Migranten uit de Lage Landen konden in middeleeuws Engeland deelnemen aan de lokale politiek. Een Vlaming schopte het zelfs tot burgemeester van een middelgrote stad.

De echte dilophosaurus
De iconische dinosaurus uit Jurassic Park was in het echt een heel ander dier dan in de film.

Wetenschappers reconstrueren gezichten van Tongerse skeletten
Bovenmaatse neuzen, borstelsnorren… Zagen onze voorvaderen er echt uit zoals in de Asterix-strips? Je kunt het binnenkort zelf zien in het Gallo-Romeins Museum Tongeren, dat uitpakt met een spectaculaire en spraakmakende primeur op het vlak van de gezichtsreconstructie.

Darmflora van neanderthalers leek op de onze
Moderne mensen en neanderthalers delen niet alleen stukjes DNA, ook de samenstelling van het microbioom in onze darmen vertoont gelijkenissen. 'Deze bacteriën waren al aanwezig in de darmflora van onze laatste gemeenschappelijke voorouder, minstens 700 000 jaar geleden.'

Hoe ontstond de ruggengraat van zoogdieren?
Een nieuwe studie haalt de hypothese onderuit dat de voorouders van de zoogdieren zich voortbewogen zoals de huidige reptielen. Ze geeft ook aan dat we nog niet alles weten over de evolutionaire ontwikkeling van de ruggengraat, maar we komen steeds dichterbij.

Asteroïdenstof gevonden in inslagkrater die einde dinosaurussen betekende
Nieuw onderzoek levert bewijs dat het uitsterven van de dinosauriërs linkt aan de inslag van een asteroïde 66 miljoen jaar geleden. De wetenschappers vonden voor het eerst aanwijzingen van stofresten van een asteroïde in de Chicxulub-inslagkrater in Mexico.

Twijfel is er om te koesteren
In Leugen & waarheid reconstrueert de Nederlandse schrijver en essayist Bas Heijne hoe verdwijnende zekerheden vervangen worden door nieuwe waarheden.

Zoom in op de schilderijen van Van Eyck
Op de website van het digitalisatieproject Closer to Van Eyck kan je inzoomen op de allerkleinste details in de schilderijen van Van Eyck én op de lagen onder het verfoppervlak die dankzij radiografie en infraroodreflectografie zichtbaar werden.

Bergen bullshit door de eeuwen heen
Ook vóór het zogeheten post-truthtijdperk was nepnieuws rijkelijk aanwezig, betoogt Tom Phillips in Waarheid.

Kunsthistoricus kruipt in de huid van Jan van Eyck
Hoe was het om te schilderen in de vijftiende en zestiende eeuw? Kunsthistoricus Indra Kneepkens ging zelf aan de slag met de olieverven en additieven die veel gebruikt werden in de tijd van Jan van Eyck. Ze ondervond aan den lijve welke effecten de keuzes van de schilders hadden op hun werk. En wat voor een meester Jan van Eyck daarin was.

Tandplak uit bronstijd onthult exotisch menu
Voedingsmiddelen uit Azië bereikten het Middellandse Zeegebied al bijna vierduizend jaar geleden. Dat leiden onderzoekers af uit resten van tandplak.

Bijlbladen en baleinen waren de euro’s van de Bronstijd
In de bronstijd gebruikten mensen bronzen voorwerpen of walvisbaleinen als een vroege vorm van geld. Ze standaardiseerden zelfs de vorm en het gewicht van hun "munt".

Het staat in de sterren geschreven
Lees jij wel eens je horoscoop, misschien gewoon voor de grap? Je bent niet de enige: al millennia lang voelen we ons onweerstaanbaar aangetrokken tot astrologie. In deze podcast ontrafelt prof. Steven Vanden Broecke de complexe verhouding tussen wetenschap, astrologie en geloof.

De Groep van Tien
Tussen 1968 tot 1976 kwam in Parijs een groep intellectuelen samen in een poging om wetenschap en politiek met elkaar in contact te brengen. Hun doel was het vinden van een wetenschappelijke grondslag voor politiek.

Kunnen menselijke resten uit musea terug naar land van herkomst?
Verschillende museumcollecties in ons land bevatten menselijke resten. Een onderzoeksteam onder leiding van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) wil de herkomst ervan in kaart brengen. Het team onderzoekt ook of en hoe de menselijke resten teruggegeven kunnen worden aan familieleden, instellingen of landen van herkomst.

Iedereen dol op Harry Potter
Waarom is deze mijlpaal in young adult-fictie meer dan twintig jaar na datum nog steeds zo populair?

Wat de geschiedenis ons leert over pandemieën
Infectieziektes kunnen wegebben, maar echt verdwijnen doen ze bijna nooit.