Artsen waarschuwen voor door kinderen ingeslikte knoopbatterijen: ‘Gevolgen kunnen desastreus zijn’

Als baby's of peuters knoopbatterijen inslikken, kan dat levenslange schade aan vitale organen tot gevolg hebben.

‘Deze week al drie knoopbatterijen uit de slokdarm van baby’s en peuters verwijderd. Met in één geval ernstige levenslange schade tot gevolg. Een individuele en maatschappelijke ramp. Ouders, wees gewaarschuwd.’ De Nederlandse kinderarts maag-, darm- en leverziekten Lissy de Ridder (Erasmus MC) waarschuwde eerder deze week op Twitter voor de gevaren van knoopbatterijen.

Als gevolg van lekken en elektrische ontlading kunnen batterijen in de slokdarm voor brandwonden en perforaties zorgen

De platte, ronde batterijtjes ter grootte van een euromuntstuk zitten in speelgoed, afstandsbedieningen, lampjes en tal van andere elektronische toestellen. ‘Ze zijn lekker glad en glimmen mooi’, zegt De Ridder. ‘Dat maakt ze erg aantrekkelijk voor kleine kinderen die geneigd zijn alles in hun mond te stoppen. De gevolgen daarvan kunnen desastreus zijn.’

Komt de batterij gewoon in de maag terecht, dan verlaat ze doorgaans via de natuurlijke weg het lichaam. Maar geregeld blijven de batterijen steken in de slokdarm. Als gevolg van lekken en elektrische ontlading kunnen ze daar voor brandwonden en perforaties zorgen. In het slechtste geval worden ook vitale organen rond de slokdarm aangetast. ‘Wanneer niemand opmerkt dat een kind een batterij heeft ingeslikt, en die langer dan een paar uur blijft steken, kan het gruwelijk misgaan’, aldus De Ridder. ‘Eén patiëntje bloedde al dood na een perforatie van de aorta. Een ander raakte deels verlamd na perforatie van de halsslagader.’ Soms raakt de slokdarm door de vorming van littekenweefsel zo vernauwd dat hij moet worden opengerekt.

Waarschuwing op verpakking

De Ridder schat dat jaarlijks 10 à 20 kinderen met ingeslikte batterijen op haar spoedafdeling belanden. ‘Ik heb de indruk dat het probleem toeneemt, omdat die batterijen steeds meer worden gebruikt.’

In de medische vakliteratuur verschijnen al langer artikels die een toename van het probleem signaleren. Zo rapporteren Amerikaanse artsen dat het aantal spoedopnames na het inslikken van batterijen sinds 1990 is verdubbeld. En belangrijker: het aantal ernstige complicaties is verzevenvoudigd. Een toename die volgens de onderzoekers samenvalt met de introductie van batterijtjes met een diameter groter dan 2 centimeter, die makkelijker blijven steken.

Op een fles bleekmiddel staat een duidelijke waarschuwing. Het zou goed zijn als dat ook op de verpakking van batterijen zou kunnen

Myriam Van Winckel, kinderarts maag-, darm- en leverziekten in het UZ Gent, ziet jaarlijks een vijftal gevallen. ‘Let vooral goed op met gadgets’, zegt Van Winckel. ‘Onlangs had een kindje een batterij ingeslikt uit een elektrisch theelichtje dat op school was uitgedeeld als kerstcadeautje. Laat batterijen die je bijvoorbeeld uit een uurwerk hebt gehaald ook zeker niet rondslingeren.’

Bruno Hauser, kinderarts maag-, darm- en leverziekten in het UZ Brussel, kreeg onlangs een patiëntje over de vloer dat een batterij had ingeslikt die uit een speelgoedtelefoon was gevallen. ‘Zelfs als je als ouder erg secuur bent, is zoiets moeilijk te voorkomen.’ Hauser wil ouders niet de stuipen op het lijf jagen.  ‘De vreselijkste complicaties komen gelukkig niet zo vaak voor. Toch is het belangrijk voorzichtig te zijn en bij het vermoeden dat je kindje een batterij heeft ingeslikt naar het ziekenhuis te gaan voor een radiografie.’

Amerikaanse artsen riepen al op producten anders te ontwerpen, zodat het batterijcompartiment moeilijker of enkel met een werktuig te openen is. Uit hun analyse van ruim 8000 incidenten was gebleken dat jonge kinderen de batterijen in zestig procent van de gevallen zelf hadden losgepeuterd.

Volgens De Ridder zijn te weinig mensen zich van het risico bewust. ‘Op een fles bleekmiddel staat een duidelijke waarschuwing. Het zou goed zijn als dat ook op de verpakking van batterijen zou kunnen. Hoe meer kinderen we dit kunnen besparen, hoe beter.’