Bacteriën sporen mee kanker op

Wetenschappers sporen eiwitten die kanker veroorzaken op met behulp van E. coli-bacteriën.

Kankercellen zijn cellen die zodanig beschadigd zijn dat ze ongelimiteerd gaan delen en woekeren. Dit wordt niet alleen veroorzaakt door externe factoren zoals tabaksrook of straling, maar ook door een exces van ‘carcinogene eiwitten’. Met E. coli-bacteriën sporen kunnen wetenschappers deze eiwitten in kaart brengen.

Kanker is ziekte die wordt veroorzaakt door kwalijke mutaties in onze cellen. Voortdurend treden er mutaties op in ons lichaam, maar de meeste daarvan resulteren in DNA-schade die gemakkelijk kan worden hersteld. Bij meervoudige mutaties kan een cel echter ongelimiteerd gaan delen en woekeren, waardoor een tumor ontstaat.

Maar hoe ontstaan die kwalijke mutaties precies? Oncologen weten dat spontane mutaties – die dus niet worden veroorzaakt door externe carcinogene invloeden – kunnen ontstaan door de overproductie in de cel van bepaalde eiwitten. Maar welke eiwitten dit precies zijn, en welke de schadelijkste zijn, is nooit goed onderzocht. Ook al omdat dit zeer moeilijk is.

Amerikaanse wetenschappers hebben hier nu toch een start mee gemaakt, dankzij een onconventionele, maar creatieve benadering. In de plaats van naar menselijke cellen te kijken, keken ze naar E. coli-bacteriën – ééncelligen waarbij ze gemakkelijk in het DNA kunnen ingrijpen, bijvoorbeeld om genen en eiwitten te doen oplichten.

Een E. coli-bacterie bezit vierduizend genen (een menselijke cel heeft er twintigduizend), en de onderzoekers gingen voor elk gen na of de eiwitten die het produceerde DNA-schade veroorzaken (bij overproductie) of niet. Uiteindelijk hielden ze zo een kleine driehonderd genen en gekoppelde proteïnen over.

De wetenschappers willen nu gaan onderzoeken of de genen/eiwitten in kwestie ook in menselijke cellen DNA-schade kunnen veroorzaken.