Gezondheid

Oog van zebravis helpt menselijk zicht te begrijpen

Een recent ontdekte fotoreceptor in de ogen van zebravissen kan verklaren hoe de mens in staat is om kleine details in zijn omgeving te zien.

Dit is een artikel van:
Eos Wetenschap

Een team onder leiding van neurowetenschapper Tom Baden (University of Sussex) onderzocht het gezichtsvermogen van zebravissen. Deze drie tot vier centimeter kleine vis wordt sinds de jaren 90 gebruikt als proefdier in onder meer genetisch onderzoek. In het tijdschrift Neuron zegt professor Baden: ‘Zebravissen hebben een zogenoemde acute zone in hun ogen: een evolutionaire voorloper van onze fovea centralis.’ 

Dit centrale groefje in de gele vlek van het netvlies bepaalt bij de mens het gebied waarmee hij het scherpst kan zien. U doet er bijvoorbeeld een beroep op terwijl u dit leest, of bij het waarnemen van een detail in de verte wanneer u over uw scherm door het raam kijkt. 

De visuele verhouding van een zebravis tot zijn minuscule prooi is vergelijkbaar met die van een mens tot een ster aan de hemel. Baden en zijn team hebben vastgesteld dat die visjes gebruik maken van een soort evolutionair trucje: ‘In hun acute zone hebben ze één bijzondere fotoreceptor ontwikkeld: één lichtgevoelige cel die exclusief afgesteld is op lichtstimuli die op de aanwezigheid van prooi kunnen wijzen. Er zijn theorieën die stellen dat primaten, en bijgevolg de mens, gelijkaardige trucs hebben gebruikt om hun scherptezicht te verhogen. Om dat verder te onderzoeken zou je de visuele functies van een menselijk proefpersoon moeten manipuleren, wat om diverse redenen niet evident is. Bij zebravissen kun je wel aan de slag met hun acute zone en nagaan welke effecten het heeft op hun gezichtsvermogen. Met name wat extreem scherptezicht over grote afstanden betreft.’