Termieten doen het prima zonder mannetjes

In Japan leven termieten die zich volledig aseksueel voortplanten.

Maagdelijke voortplanting, of parthenogenese, komt voor bij verschillende soorten in het dierenrijk. Het verschijnsel is bekend bij sommige insecten (kevers en bladluizen), reptielen (hagedissen en slangen) en vissen (onder andere haaien). De nakomelingen van de maagdelijke voortplanting zijn bijna altijd wijfjes. De maagdelijke voortplanting wordt meestal afgewisseld met seksuele reproductie.

Bij bijen en mieren komt een bijzondere vorm van parthenogenese voor, die arrhenotokie wordt genoemd. Daarbij worden uit onbevruchte eitjes mannetjes geboren, en uit bevruchte eitjes wijfjes.

Japanse biologen hebben in een afgelegen kustgebied van hun land nu termieten ontdekt die ook aan maagdelijke voortplanting doen, maar die er daarnaast ook een bijzondere leefwijze op nahouden. De termieten in de gevonden kolonies zijn immers allemaal wijfjes – ze doen dus uitsluitend aan ongeslachtelijke voortplanting, wat bijzonder is in het dierenrijk.

Mogelijk zijn de wijfjeskolonies een product van de evolutie. De onderzoekers zagen immers dat de wijfjes die instaan voor de verdediging van de kolonie – de soldaten – sterker waren dan hun mannelijke soortgenoten in andere, gemengde kolonies.