Pesten en gepest worden is erfelijk

Het is deels genetisch bepaald of je zelf pest, gepest wordt, of zelf pest én gepest wordt. 

Erfelijkheid speelt een grote rol bij pesten en gepest worden. Zo concluderen onderzoekers van het Nederlands Tweelingenregister van de Vrije Universiteit Amsterdam.

Aan het onderzoek deden ruim 8000 kinderen mee. De kinderen waren tussen de zes en twaalf jaar oud en onderdeel van een- of twee-eiige tweelingen. Ongeveer de helft van de eeneiige tweelingen zat in dezelfde klas. Ook ongeveer de helft van de twee-eiige tweelingen zat in dezelfde klas.

De wetenschappers bevroegen de basisschoolleerkrachten van deze kinderen om het pestgedrag van de tweelingen te onderzoeken. Zo leerden ze dat één op de vier tweelingkinderen wordt gepest, en één op de vier kinderen zelf pest. Een op de zeven kinderen pest zelf én wordt gepest.  

Bovendien zagen de onderzoekers dat de eeneiige tweelingen vaker dezelfde rol hadden rond pesten dan de twee-eiige tweelingen. De eeneiige tweelingen werden dikwijls beiden gepest, pestten zelf, pestten zelf én werden gepest, of hadden allebei niks met pesten te maken. De twee-eiige tweelingen daarentegen waren vaker op een andere manier betrokken bij pesten op school.  

Daaruit concluderen de wetenschappers dat genen een grote rol spelen bij pesten. Twee-eiige tweelingen delen immers gemiddeld 50 procent van hun DNA terwijl eeneiige tweelingen genetisch identiek zijn.

Ook de omgeving speelt een rol

Of je een slachtoffer wordt van pesten, wordt door ongeveer 66 procent bepaald door je genen. Verder spelen allerlei factoren uit de omgeving een rol, zoals de klas waarin je zit. De genetische erfelijkheid komt ook deels door bepaalde eigenschappen die het pestgedrag uitlokken. Slachtoffers van pestgedrag hebben bijvoorbeeld vaker overgewicht, een bril of zijn onzeker. Uit eerder onderzoek bleek al dat deze eigenschappen ook erfelijk zijn. Kinderen met ouders, broers of zussen die gepest werden of worden, hebben dan ook een grotere kans om zelf ooit gepest te worden.

Of je zelf pestgedrag vertoont, wordt door ongeveer 70 procent bepaald door je genen. Wie pest vertoont bijvoorbeeld vaker antisociaal of agressief gedrag. En ook dat zijn erfelijke eigenschappen.

Toch is het niet iemands lot om gepest te worden of te pesten, schrijven de wetenschappers. Sommige kinderen zijn kwetsbaarder om zelf te gaan pesten of gepest te worden. En die kwetsbaarheid is genetisch bepaald.

De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad BehaviorGenetics.