Ruimtesonde Lucy en de zeven Trojanen

Dit najaar lanceert NASA een ruimtesonde die onderzoek zal doen naar een handvol planetoïden rond Jupiter. Doel is meer te weten komen over het ontstaan van ons zonnestelsel.

In de tweede helft van oktober lanceert NASA de ruimtesonde Lucy. Die gaat de komende jaren maar liefst acht kleine hemellichamen in het zonnestelsel van nabij bestuderen. Zeven daarvan zijn zogeheten Trojanen – planetoïden die in min of meer dezelfde baan om de zon draaien als de reuzenplaneet Jupiter. Het onderzoek van Lucy moet meer licht werpen op de ontstaansgeschiedenis van ons zonnestelsel.

Er zijn momenteel bijna tienduizend Trojanen bekend, verdeeld over twee uitgestrekte zwermen. De ene groep beweegt voor Jupiter uit; de andere achter de planeet aan. Hun nogal zwalkende banen worden geregeerd door een samenspel van de zwaartekrachtwerking van de zon en die van de reuzenplaneet.

Ingewikkelde manoeuvres

Sommige Trojanen zijn mogelijk afkomstig uit de ‘gewone’ planetoïdengordel tussen de banen van Mars en Jupiter. De meeste zijn naar men aanneemt echter ontstaan in de koude buitendelen van het zonnestelsel. Die objecten zullen naar verwachting meer ijs bevatten. In elk geval gaat het om overblijfselen van het samenklonteringsproces van de planeten.

Lucy (genoemd naar het mensachtige fossiel dat in 1974 in Ethiopië werd gevonden door paleontoloog Donald Johanson) moet tussen 16 oktober en 5 november gelanceerd worden met een Atlas V-raket. In april 2025 vliegt de ruimtesonde op kleine afstand langs planetoïde 52246, die inmiddels de naam Donaldjohanson heeft gekregen. Daarna worden zeven Trojanen van nabij bestudeerd, waaronder (in maart 2033) het koppel Patroclus en Menoetius, die beide ruim 100 kilometer groot zijn en in iets meer dan vier dagen om elkaar heen draaien op een onderlinge afstand van een kleine 700 kilometer.

De ingewikkelde baanmanoeuvres van Lucy zijn mogelijk door niet alleen gebruik te maken van raketmotoren, maar ook van de zwaartekrachtwerking van Jupiter en de aarde. Twee gigantische zonnepanelen zorgen voor de benodigde energie.