‘Natuurlijke kernreactor’ houdt splijtingsproducten al miljoenen jaren vast

Voor de definitieve berging van radioactief afval kunnen wetenschappers inspiratie opdoen in het binnenland van Gabon, waar miljoenen jaren geleden een natuurlijke kernreactor actief was.

De Oklo-uraniumertsen in Gabon bevatten minder uranium-235 dan gebruikelijk, wat erop wijst dat het isotoop lang geleden op natuurlijke wijze radioactief is komen te vervallen – precies zoals dat tegenwoordig gebeurt in een kernreactor. Het feit dat er veel grondwater aanwezig is in de ertslagen, hielp hierbij – water remt neutronen af, zodat deze een grotere kans hebben om andere uranium-235-atomen te doen vervallen.

Nu hebben Amerikaanse fysiciontdekt dat de splijtingsproducten die miljoenen jaren geleden zijn ontstaan uit de ondergrondse kernreacties, netjes vastzitten in gesteente gevormd door ruthenium – dat op zijn beurt een splijtingsproduct is. Het gaat onder andere om radioactief barium en cesium (het laatste bezit een halfwaardetijd van liefst twee miljoen jaar).

"Het cesium zit, ondanks zijn hoge volatiliteit, al miljoenen jaren vast onder de bodem"

De manier waarop het cesium ligt opgeslagen in het rutheniumgesteente, kan mogelijk interessant zijn voor wetenschappers die nadenken over de ondergrondse berging van langlevend radioactief afval. Het cesium zit, ondanks zijn hoge volatiliteit, al miljoenen jaren vast onder de bodem. Bovendien konden de fysici uitrekenen dat het al in minder dan vijf jaar na de productie werd gebonden aan het ruthenium.