Van het honderdjarige succes van Ons Kookboek tot de bijna 400 miljoen TikTok-filmpjes over de nieuwste food trends, het is duidelijk dat voeding in media meer biedt dan enkel recepten – het voedt ook onze geest. Waarom smullen we zo hard van voedselvideo’s?
Voeding is de smaakmaker van ons dagelijks mediagebruik. We kunnen er gewoon niet omheen: recepten in blogs en kookboeken, kookwedstrijden op tv en de eindeloze stroom van smakelijke foto's op sociale media. Denk bijvoorbeeld aan de meer dan tweehonderd miljoen Instagram-posts met de hashtag #foodporn.
Het is alsof onze schermen altijd een feestmaal serveren, waarbij elke swipe een nieuwe culinaire verrassing onthult. Of we nu op zoek zijn naar het perfecte pasta-recept of gewoon genieten van het kijken naar een spannende kookwedstrijd, de wereld van voedselmedia heeft altijd iets lekkers voor ons in petto.
Vooral kijken
Hoewel we er zo graag naar kijken, doen we verder nauwelijks iets met die video's. We zijn misschien geïnspireerd of slaan het recept op om het ooit eens te maken, maar wees nu eerlijk, hoe vaak probeer je het dan ook echt? Het is ook niet dat we elke keer samen met Jeroen Meus in de keuken staan tijdens Dagelijkse Kost.
De vraag blijft: waarom kijken we zo graag naar deze mediaberichten over voeding, zowel op TikTok als op andere mediaplatformen? Er is nog weinig bekend over de motieven die ons aantrekken tot dit soort mediaberichten. Nog minder, trouwens, over wat we eruit halen nadat we ze bekeken hebben. Zijn we na het bekijken geïnspireerd voor onze volgende kooksessie, of hebben we ons vooral even kunnen ontspannen?
Tijdens ons doctoraat legden mijn collega’s Lauranna Teunissen, Isabelle Cuykx en ik die vragen voor aan honderden mensen via interviews en vragenlijsten. Hierdoor konden we deze verschillende motivaties van mediaberichten over voeding te achterhalen, die we bundelden tot een nieuw meetinstrument. Daaruit leerden we dat niet iedereen actief op zoek is naar mediaberichten over voeding. Velen komen dit toevallig tegen of krijgen het doorgestuurd van iemand die ze kennen. De mensen die er wel naar op zoek zijn, doen dit vooral om makkelijke recepten of kooktips te vinden.
Daarnaast willen zo’n zoekers ook iets leren uit een andere culinaire cultuur of hoe ze hun gezondheid kunnen onderhouden met voeding. Ontspanning blijkt ook een grote drijfveer voor mensen die actief op zoek zijn naar mediaberichten over voeding. Dit laat de verschillende functies van dit soort mediaberichten zien: leerrijk, maar ook ontspannend.
Actief op zoek of niet, iedereen kon ons wel vertellen wat ze eruit haalden wanneer ze mediaberichten over voeding bekeken. Deelnemers aan ons onderzoek vonden vooral makkelijke kooktips of een snel-te-maken recept, of konden iets leren uit een andere culinaire cultuur. Dat ze even konden ontspannen, was voor deelnemers ook een meerwaarde van het bekijken van mediaberichten over voeding. Dit laat dus zien dat mensen vooral kunnen ontspannen met dit soort mediaberichten, maar er ook wel iets door bijleren.
Het is duidelijk dat voeding niet alleen ons lichaam voedt, maar ook onze digitale levens verrijkt. Waarom we zo graag naar voedselvideo’s kijken heeft echter geen eenduidig antwoord. Uit vorig onderzoek blijkt dat het deels instinctief is: net zoals oermensen naar eten op zoek gingen, blijven wij aan onze schermen geplakt als we het daarop zien.
Onze studie, die binnenkort in een vakblad wordt gepubliceerd, onthult daarnaast dat mensen om verschillende redenen worden aangetrokken tot deze culinaire content. Daaruit blijkt dat het ons veel tegelijkertijd brengt, van ontspanning tot iets bijleren. Sommigen zoeken actief naar eenvoudige recepten en kooktips, terwijl anderen genieten van het leren over diverse culinaire culturen of gezondheidsvoordelen van bepaalde voedingsmiddelen.
Bovendien blijkt ontspanning een belangrijke drijfveer te zijn voor velen. Of we nu actief op zoek zijn naar kookinspiratie of gewoon geniet van het scrollen door smakelijke video's en foto's, voedselmedia biedt een perfecte mix van educatie en ontspanning. Dus de volgende keer dat je een virale danschallenge op TikTok overslaat voor een betoverend recept of een kookhack, weet je dat je niet alleen je eetlust voedt, maar ook je geest en ziel.
Smakelijk kijken!
