Een grootschalige analyse van fossiel DNA bracht voor het eerst prehistorische individuen met het downsyndroom aan het licht. Zij werden op dezelfde manier begraven als anderen, blijkt uit archeologisch onderzoek.
Beeld: Overblijfselen van individu "CRU001", bij wie de onderzoekers het syndroom van Down ontdekten. De resten werden gevonden op een Spaanse site in uit de ijzertijd. Beeld: J.L. Larrion.
Statisticus Adam Rohrlach (Max Planck Instituut) en zijn team namen fossiel DNA van bijna 10.000 menselijke overblijfselen onder het licht. Uiteindelijk vonden ze zes individuen met trisomie 21, het downsyndroom, en eentje met trisomie 18, het edwardssyndroom, een vergelijkbare genetische aandoening. Stuk voor stuk gaat het om kinderen en baby's.
Dat er individuen met het syndroom van Down worden teruggevonden is geen verrassing, aldus Rohrlach. 'Wat we niet wisten is hoe hun gemeenschappen met hen omgingen. Het identificeren van mensen met down in combinatie met de archeologische context geeft ons daar een beter beeld van. De overblijfselen omspannen een lange tijdsperiode en verschillende locaties. Ze geven dus geen algemeen beeld, maar we zien wel dat mensen met down op dezelfde manier en met dezelfde zorg begaven werden.'
'Het individu in Bulgarije werd begraven in een urn, een gangbare praktijk in die periode. De overblijfselen gevonden op de Mykeense site op het Griekse eiland Agina zijn afkomstig van een baby van 12 tot 18 maanden oud. Het kind werd begraven met een mooie halsketting, en moet speciale zorg gekregen hebben die baby's met het downsyndroom vereisen. We zien dus hoe deze kinderen niet verschillend behandeld werden dan anderen op vlak van begravingsrituelen.'
Binnenshuis begraven
Opvallend is dat er op de Spaanse sites van Alto de la Cruz en Las Eretas, allebei uit de vroege IJzertijd (800 tot 400 v.C.), drie baby's met trisomie 21 en eentje met trisomie 18 werden gevonden. Dat is meer dan te verachten viel op basis van de grootte van deze nederzettingen, aldus Rohrlach. 'Misschien dat ook baby's uit omliggende nederzettingen op deze sites werden begraven. Naast de baby's met trisomie vonden we de overblijfselen van een tweeling, ook op een bepaalde manier uitzonderlijke baby's.'
De baby's gevonden op de Spaanse site werden wel op een aparte manier begraven, vertelt Rohrlach. 'De gangbare praktijk in deze streek gedurende de vroege IJzertijd was om overledenen te cremeren, dus het feit dat ze binnenshuis begraven werden, laat zien dat ze op een of andere manier een speciale betekenis hadden.'
