Gezondheid

Cholera bereikte Jemen vanuit Afrika

Twee jaar geleden kreunde Jemen behalve onder oorlogsgeweld ook onder een cholera-epidemie. Genetische analyses hebben nu opgehelderd waar de bacteriën vandaan kwamen.

Jemen werd tot voor kort niet alleen geteisterd door oorlogsgeweld, maar ook door een van de ergste cholera-epidemieën van de voorbije decennia. Door de oorlog tussen de Houthi’s en strijdkrachten gesteund door onder andere Saoedi-Arabië beschikt de helft van de bevolking van het straatarme Arabische land – er zijn bijna dertig miljoen Jemenieten – niet over drinkbaar en proper water.

Het land werd in september 2016 getroffen door een eerste cholera-epidemie, gevolgd in april 2017 door een tweede. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn er intussen een miljoen mensen besmet geraakt, van wie er 2.500 zijn overleden. Intussen is de epidemie de kop ingedrukt, dankzij een gerichte preventiecampagne en een (pril en fragiel) vredesbestand.

"De Jemenitische cholerasamples blijken nauw verwant met samples uit Zuidoost-Azië van een bacteriestam die daar in 2012 is ontstaan. Die stam is via een omweg langs Oost-Afrika gereisd naar Jemen"

Een team van Britse en Franse epidemiologen heeft nu achterhaald hoe de cholera – een bacteriële infectie overgedragen door de Vibrio cholerae-bacterie – ruim twee jaar geleden het land heeft bereikt. Ze deden dat door een tiental bacteriesamples bij slachtoffers in Jemen te isoleren en te analyseren, om ze vervolgens te vergelijken met cholerasamples uit andere landen in het Midden-Oosten, Zuidoost-Azië en Centraal-Afrika. Die laatste samples zijn de uitlopers van de zogeheten zevende cholera-epidemie, die begin jaren 1960 begint in Indonesië en eigenlijk nog (in mindere mate) voortduurt tot vandaag.

Uit de genetische vergelijking bleek dat de Jemenitische cholerasamples nauw verwant zijn met de samples uit Zuidoost-Azië, een bacteriestam die daar in 2012 is ontstaan. Die stam is echter niet rechtstreeks naar Jemen gereisd, maar wel via een omweg langs Oost-Afrika, waar ze lokale uitbraken veroorzaakte in 2013 en 2014.

Nog opmerkelijk: de Jemenitische cholerabacteriën blijken veel gevoeliger te zijn voor antibiotica, waardoor de kans klein is op superresistente microben die niet te bestrijden zijn.