Is er een verband tussen rood vlees, charcuterie en borstkanker?

Volgens een nieuwe studie hebben vrouwen die minder rood vlees en/of charcuterie gebruiken, ook minder kans op borstkanker. Klopt dat?

Elk jaar zijn er in België meer dan 10.000 nieuwe gevallen van borstkanker, en jaarlijks overlijden 2.300 vrouwen aan deze gevreesde ziekte. Opmerkelijk is dat het voorkomen van borstkanker enorm varieert in de wereld: van weinig gevallen in Afrika tot hoge cijfers in Europa. De leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen, speelt daarin een rol (hoe ouder de moeder bij het eerste kind, hoe groter haar risico op borstkanker), ook het aantal kinderen (hoe meer, hoe lager het risico) en het al dan niet geven van borstvoeding (borstvoeding vermindert het risico).

"Uit de overzichtstudie bleek dat een lage consumptie van rood vlees gepaard ging met een 6% lager risico op borstkanker, en een lage consumptie van charcuterie verminderde het risico met 9%"

Of eetgewoonten een rol spelen in het ontstaan van borstkanker is niet helemaal duidelijk. Onderzoekers verzamelden alle studies die de relatie tussen het regelmatig eten van rood vlees en/of charcuterie enerzijds en het ontwikkelen van borstkanker anderzijds onderzocht hebben in een overzichtsstudie. Een lage consumptie van rood vlees ging gepaard met een 6 procent lager risico op borstkanker, en een lage consumptie van charcuterie verminderde het risico met 9 procent. Volgens de onderzoekers moeten we rood vlees en charcuterie daarom beperken om het risico op borstkanker te verlagen.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

"Wat charcuterie betreft, betekent een daling van 9% dat 101 in plaats van 111 vrouwen op 1.000 borstkanker zullen krijgen, ook als ze allemaal charcuterie bannen"

Een daling van 6 tot 9 procent van het risico op borstkanker is een zeer beperkte daling. In België krijgen 111 vrouwen op 1.000 borstkanker voor de leeftijd van 75 jaar. Dit betekent dat als 1.000 vrouwen minder of geen rood vlees eten, 7 borstkankers minder voorkomen op 1.000 (daling van 6%). Dus 104 vrouwen zullen dus nog steeds borstkanker krijgen, ook als ze geen rood vlees eten.

Wat charcuterie betreft, betekent een daling van 9 procent dat 101 in plaats van 111 vrouwen op 1.000 borstkanker zullen krijgen, ook als ze allemaal charcuterie bannen. Dit betekent dat veel vrouwen minder rood vlees en/of charcuterie gaan eten, zonder eigenlijk een gezondheidswinst te hebben op vlak van borstkanker. Een tweede punt van kritiek op deze studie is dat vrouwen die veel rood vlees en/of charcuterie eten, doorgaans ook wat minder gezond leven. Mogelijk bewegen ze minder, eten ze minder fruit en groenten, roken ze vaker of kampen ze vaker met overgewicht … Allemaal eet- en leefgewoonten die eveneens zouden kunnen leiden tot meer borstkanker. In dit geval zijn rood vlees en charcuterie enkel uitingen van minder gezonde eet- en leefgewoonten. 

Conclusie

De aanbeveling van de Hoge Gezondheidsraad om minder rood vlees en charcuterie te eten is een goede aanbeveling voor de algemene gezondheid (minder risico op darmkanker) en voor het milieu. Of je op die manier ook minder risico loopt op borstkanker, is eerder twijfelachtig. Als er al enig effect is, gaat het om een klein effect.