Gezondheid

Hulpverleners die een gedeelde levenservaring hebben met de mensen die ze ondersteunen, kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de toegang tot zorg. Dat was in 2022 hét antwoord voor Caroline Masquillier, post-doctoraal onderzoeker aan de departementen Sociologie en Huisartsengeneeskunde van de UAntwerpen.

Ook ziek? De kans is groot, nu griep, RSV en Covid goed de ronde doen. Tegelijk verschijnen er berichten over een tekort aan koortsremmende medicijnen. Dat is niet per se een probleem. ‘Koorts heeft een nut, en is vaak ongevaarlijk’, zegt specialist infectieziekten Steven Callens (UZ Gent) daarover in onze podcast.

Materiaalkundige Jana Becelaere (UGent) vond samen met haar collega’s uit de chemie en de apotheekwetenschappen een manier om moeilijk oplosbare medicijnen in werkzame pillen te gieten. Ze gebruikten daarvoor elektrospinning, een technologie die tot nu toe vooral dient voor de productie van filtermembranen.

Een geschikt onderzoek vinden voor deze rubriek is vaak hard zoeken – en soms, zoals nu, tot in de laatste uren voor de deadline. En dan valt er plots een onderzoek over het drijfvermogen van drollen in je mailbox. Dank u. 

Resistentie, een fenomeen waarbij kanker ongevoelig is of wordt aan behandeling, vormt een belangrijk probleem bij melanoom. Hoe wordt een kanker resistent? Dat wil doctoraatsonderzoeker (VIB) en arts-assistent (UZ Leuven) Ewout Landeloos in 2023 uitklaren.

Studenten geneeskunde Emma Coene en Frédéric Claerhoudt (UGent) winnen de Eosprijs 2022. Ze onderzochten een snellere en goedkopere manier voor het nakijken van de plaatsing van een maagsonde op de intensieve zorgen. 

Neuro-immunoloog Bieke Broux (Universiteit Hasselt) droomt van een nieuwe behandeling tegen multiple sclerose (MS). Of dat lukt, en hoe, is voor haar dé vraag voor 2023.

Al decennialang onderzoeken wetenschappers welke impact de Zwarte Dood heeft gehad op de huidige genetische variatie in Europa. In oktober 2022 kregen we hierop eindelijk antwoorden dankzij DNA-onderzoek op oude menselijke resten van voor en na de pestepidemie. Het is voor genetisch genealoog Maarten Larmuseau (KU Leuven en UAntwerpen) hét antwoord van 2022.

Onderzoekers laten zien dat we uit de oogbewegingen op kunnen maken wat voor beslissingen we vervolgens gaan nemen.

Belgische wetenschappers onderzochten of straling van onder meer wifi en mobiele telefoons echt klachten als hoofdpijn en slapeloosheid kunnen veroorzaken. Net als in eerdere studies konden ook zij geen enkel aantoonbaar verband vinden.

Antibiotica dienen eenvoudig gezegd om bacteriën te doden. De medicijnen zijn tegelijk ook (minstens voor een deel) door bacteriën of schimmels gemaakt. Hoe doen ze dat? En hoe ontdekken onderzoekers bacteriën die interessante stoffen voor nieuwe geneesmiddelen produceren? Microbioloog Joleen Masschelein van het VIB en de KU Leuven legt het uit in deze aflevering.

Op en in ons lichaam krioelt het van de bacteriën. Ze veroorzaken of voorkomen ziektes, beïnvloeden ons brein en sturen zelfs ons gedrag. Een gesprek met Jeroen Raes over diagnosekits, darmflorapillen en databanken met persoonlijke bacteriën.

Onderzoekers hebben een nieuwe vorm van niet-hormonale anticonceptie ontwikkeld. De gel voorkomt dat spermacellen het baarmoederslijmvlies binnendringen.

Op de Dag van de Wetenschap hield onze lezingenreeks Grijze Cellen halt in het Gents Universiteitsmuseum (GUM). Eos-redacteur Ilse Boeren sprak er met microbioloog Jeroen Raes (KU Leuven) en biotechnoloog Marjan De Mey (UGent) over de wondere wereld van de micro-organismen.

Om te vermageren moet je minder calorieën opnemen dan je verbruikt. Je kan je caloriebehoefte, die steunt op onder meer je lengte, gewicht en levensstijl, berekenen via verschillende mobiele applicaties. Die zouden helpen om af te vallen. Is dat zo?

Immuuntherapie is een revolutionaire behandeling tegen kanker. Helaas werkt de therapie niet bij alle kankerpatiënten. Onderzoeker Laurien Van Dyck onderzocht hoe we beter kunnen voorspellen wie er wel baat bij heeft én hoe we op termijn meer patiënten kunnen behandelen met deze therapie.

In Europa sterven jaarlijks meer dan 35.000 mensen aan infecties met bacteriën die niet meer reageren op antibiotica, omdat ze er bestand tegen geworden zijn (antibioticaresistentie). Het aantal blijft jaar na jaar toenemen. De impact van antibioticaresistentie is vergelijkbaar met die van griep, hiv en tuberculose samen.

Met mRNA-technologie maakte een Amerikaanse groep onderzoekers een griepvaccin dat beschermt tegen alle twintig influenzavirusstammen. De onderzoekers bewezen de werkzaamheid al bij muizen en fretten. Hiermee komt een universeel griepvaccin in zicht.