neanderthaler
Genen geven inzicht in de samenleving van (Siberische) neanderthalers
Oud-DNA van dertien neanderthalers uit twee grotten in het Aziatische Altaigebergte biedt voor de eerste keer inzicht in hoe die mensen samenleefden. De grootste genetische studie van neanderthalers tot nu toe vond een vader en dochter, en verschillende andere nauwe verwanten. Voor genetische diversiteit zorgden de vrouwen die bij de groep van hun man gingen wonen.

‘Het is niet schokkend dat Homo sapiens seks heeft gehad met de neanderthaler’
Dankzij het werk van paleogeneticus Svante Pääbo weten we dat gemiddeld twee procent van ons DNA afkomstig is van neanderthalers. Vandaag wint hij de Nobelprijs voor Geneeskunde. Eos sprak met hem in 2014: ‘Mogelijk hebben wij onze neiging tot zwaarlijvigheid geërfd van de neanderthaler’.

‘De mens kon al heel vroeg abstract denken’
Veerle Rots, laureate van de Francqui-prijs van dit jaar, heeft met haar onderzoek naar stenen artefacten de blik van archeologen op de verre prehistorie ingrijpend veranderd. Ze toonde aan dat homo sapiensen én neanderthalers al heel vroeg complexe gebruiksvoorwerpen maakten, onder meer via montage.

‘De moderne mens leerde van de neanderthaler, niet omgekeerd’
Steeds meer nieuwe inzichten tonen aan dat de ‘primitieve’ neanderthaler eerherstel verdient.

Is de schepper een dief?
We zijn voortdurend geneigd om om onze creativiteit te overschatten, stelt taalkundige Hendrik De Smet (KU Leuven). 'Onze echte creativiteit zit juist in ons vermogen te leren en wat we geleerd hebben te gebruiken.'

Denisovagrot nog lang niet uitverteld
In de Denisovagrot werden eerder al resten gevonden van de denisovamens en de neanderthaler. Nieuw onderzoek bevestigt ook de aanwezigheid van fossiel DNA van de moderne mens. Zijn de drie menssoorten elkaar daar ooit tegen het lijf gelopen?

Neanderthalers verdwenen duizenden jaren eerder uit België dan gedacht
De Belgische neanderthalerresten, waaronder de wereldberoemde neanderthalers van Spy, blijken duizenden jaren ouder dan tot nu toe werd aangenomen.

Darmflora van neanderthalers leek op de onze
Moderne mensen en neanderthalers delen niet alleen stukjes DNA, ook de samenstelling van het microbioom in onze darmen vertoont gelijkenissen. 'Deze bacteriën waren al aanwezig in de darmflora van onze laatste gemeenschappelijke voorouder, minstens 700 000 jaar geleden.'

Neanderthalers erfden Y-chromosoom van moderne mens
Vroege moderne mensen en neanderthalers wisselden al meer dan 100 000 jaar geleden genen uit. Die kruising leidde ertoe dat het Y-chromosoom van neanderthalers vervangen werd door dat van vroege moderne mensen.