Geschiedenis

Op 2 januari 1968 verzette Christiaan Barnard bakens in de geneeskunde. Vijftig jaar later spreekt een Belgische chirurg over Barnards historische harttransplantatie. ‘Barnard heeft ons allen een les geleerd én een neus gezet.’

Het millennia oude stoffelijke overschot van een baby, gevonden in Alaska, onthult een nog onbekende bevolkingsgroep. Het volk stak Siberië over en bleef achter in het Arctische noorden van Amerika.

Mensen zijn altijd al fervent bezig geweest met het verzinnen van en het luisteren naar verhalen. Waarom spenderen we uren en uren aan verhalen die vaak niet echt gebeurd zijn?

De Spaanse conquistadores pakten graag uit met hun overwinning op het ‘rijke en machtige’ Incarijk. Ze vergaten daarbij dat ook de Inca’s er al eens een schepje bovenop deden.

De Kaukasus wordt al lager gezien als bakermat van de wijncultuur. Nu zijn er restanten van wijn gevonden in kruiken van liefst achtduizend jaar oud.

Vrouwen die opkomen voor hun rechten, hebben dit altijd op hun brood gekregen: moet dit echt? Moet dit nu?

Toen het Duitse leger in mei 1940 België binnenviel, begon voor veel mensen een harde tijd van schaarste, restricties en angst. Voor sommigen was de bezetting echter een springplank om hogere politieke posten te bereiken of greep te krijgen op hun omgeving.

Marie Curie was een idealiste. Tijdens de Eerste Wereldoorlog trok ze Frankrijk rond als de eerste ‘radiologie-arts zonder grenzen’. Veel minder bekend is hoe ze een derde van haar missies aan het front in West-Vlaanderen uitvoerde.

Doorheen onze geschiedenis liet een steeds kleiner aandeel van de bevolking het leven door oorlog of geweld. Betekent dat ook dat we nu minder gewelddadig zijn?

Wetenschappers kunnen nu wel al een (her)kolonisatie vanuit Zuid-Amerika uitsluiten.

In de jaren vijftig van de vorige eeuw balanceerde het Vlaamse platteland tussen traditie en moderniteit. S­ommigen keken reikhalzend uit naar wat de toekomst zou brengen. Anderen blikten vol nostalgie terug op het verleden.

Per toeval vonden wetenschappers zestig scheepswrakken voor de kust van Bulgarije. Eén wrak is 2.500 jaar oud.

Onze uitgestorven evolutionaire ‘neven en nichten’ kenden een tragere – en dus langere – ontwikkeling van de hersenen.

Al in de negentiende eeuw wekte Antwerpen wrevel op bij de Belgische overheid. De stad trachtte ook toen al een eigen migratiebeleid te voeren.

Uit opgravingen in het zuiden van Duitsland blijkt dat er tijdens de overgang van de steentijd naar de bronstijd al een sterke mobiliteit was binnen Europa. Vooral vrouwen waren weinig honkvast.

Het kwadraat van de lengte van de schuine zijde van een rechthoekige driehoek is gelijk aan de som van de kwadraten van die van de andere zijden. Een van de beroemdste stellingen uit de wiskunde ligt letterlijk ingebakken in een 3.700 jaar oud kleitablet – een millennium ouder dan de Griekse wiskunde.

Antwerpen is in de tijd van Maarten Luther een centrum van wereldhandel. In zo’n metropool schieten nieuwe ideeën gewillig wortel. Geen wonder dat de gereformeerde boodschap aanslaat en een alibi verschaft om de Spaanse koning eruit te bonjouren.