Natuur & Milieu

De bodem is kurkdroog. De natuur en landbouwgewassen snakken naar water. Wat is de link met klimaatopwarming en hoe kunnen we onszelf weerbaarder maken tegen droogte?

Onze paling is exotischer dan veel mensen denken. Ze worden namelijk geboren in de Sargassozee, een tropische diepzee in de Atlantische Oceaan 7000 km van hier. Welke routes palingen nemen, is echter nog niet volledig beschreven. Daar wilde ik verandering in brengen, want die kennis kan cruciaal zijn om de soort vooruit te helpen.

De wereld was overeengekomen de opwarming van de aarde zo mogelijk te beperken tot minder dan twee graden Celsius. Maar de kans stijgt dat we tegen 2026 een eerste grens zullen bereiken.

Veel diersoorten zijn vernoemd naar dictators, slavenhouders of koloniale onderdrukkers. De tijd is gekomen om die dieren een andere naam te geven, vinden sommige biologen. Critici spreken van woke-waanzin.

Peulvruchtenplanten hebben een bijzondere eigenschap: ze halen stikstof uit de lucht. Dat doen ze in een joint venture met bacteriën die in knolletjes in hun wortels leven. Soja is een belangrijke eiwitleverancier – én een peulvrucht. Je kan de plant hier kweken, maar dat zal pas echt goed lukken als de juiste bacteriën rond en in zijn wortels zitten.

Het zuiden van Azië kreunt al weken onder extreme temperaturen. De combinatie met een hoge luchtvochtigheid maakt de warmte haast onleefbaar, en dat voor bijna een miljard mensen.

Wat als we een manier hadden om de moleculen van het leven naar believen te veranderen? Jennifer Doudna maakte het tien jaar geleden al mogelijk, toen ze samen met een collega de beginselen beschreef van crispr-cas9. Een gesprek over het immense potentieel van de genbewerkingstechniek, en over hoe we er als samenleving mee moeten omgaan.

We zijn in Vlaanderen kampioen in draineren. Dat is vaak nodig om land geschikt te maken voor productie van voedsel of om te wonen. We staan tegelijk ook hoog op de wereldranglijst van regio’s met waterstress (23ste! op een totaal van 164 landen). We moeten dus enerzijds water afvoeren wanneer het te nat is, maar anderzijds ook veel meer water vasthouden in de grond, zodat we het kunnen gebruiken als het droog is. Anders gaan draineren is de boodschap!

Met genetische selectie kunnen veehouders klauwaandoeningen, luchtwegen- en andere infectieziektes uitroeien. Tot die vaststelling kwamen twee onderzoekers, na een grootschalige studie in Nederlandse veehouderijen.

Een specifiek eiwit dat kattenallergie veroorzaakt, kan worden uitgeschakeld met de genbewerkingstechniek crispr-cas. Zet dat de deur open voor 'crispr-katten'?

Na een donkere winter, kijken velen onder ons uit naar langere dagen en meer zonneschijn. Toch krijgen we in de lente vaak te maken met wisselvallig weer. Regent het echt meer en feller in de lente? Weerman Bram Verbruggen zocht het uit.

Het gaat niet goed met onze bossen. Het veranderende klimaat verzwakt bomen en maakt hen vatbaarder voor allerlei ziektes en plagen. INBO zocht uit hoe het bosareaal in Vlaanderen aan te passen aan deze nieuwe realiteit.

De eerste tulpenbollen die de Lage Landen in de zestiende eeuw bereikten waren afkomstig uit het toenmalig Ottomaanse rijk. Alleen de wilde tulp (Tulipa sylvestris) legde een andere weg af.

Plastic is overal. En de vraag stijgt nog steeds, van 1,5 miljoen ton in 1950 naar 359 miljoen ton in 2018. Recycling is noodzakelijk om het milieu te ontzien. Maar het proces is nog te duur of levert plastic van lage kwaliteit op. Sibel Ügdüler en haar collega’s ontwikkelen methodes om de plasticcirkel te sluiten.

Kleuren hebben een evolutief voordeel. Bontgekleurde verenpakken vertellen soortgenoten: kies mij, ik ben sterk, want ik heb energie over om kleuren te maken. Stilaan worden ook andere functionele voordelen van kleur duidelijk. Evolutiebioloog Michaël Nicolaï lichtte een tipje van de pluim op.

Burgerwetenschappers onthullen hoeveel fauna wordt platgereden op onze wegen.

Dieren vechten niet alleen fysiek, maar hebben een hoop slimme strategieën ontwikkeld om macht te verwerven.

In onze podcastreeks Weerman Bram beantwoordt Bram Verbruggen telkens een vraag over het weer. Deze keer: hoe ontstaat een regenboog?