Psyche & Brein

We leven in een wereld die voortdurend op tijd draait: deadlines, afspraken, planningen. Alles lijkt bepaald door de klok aan de muur. Toch tikt er in ons allemaal een andere klok. Onze biologische klok bepaalt wanneer we ons alert, hongerig of juist moe voelen. En die klok ligt niet altijd op één lijn met wat de maatschappij van ons vraagt.

Net als mensen hebben jonge chimpansees verschillende hechtingsstijlen. Maar de schadelijkste stijl komt waarschijnlijk alleen bij mensen voor.

Wanneer ons evenwichtsorgaan uitvalt, vallen ook de prikkels naar de hersenen stil. Normaal geldt: wat we niet gebruiken, verliezen we. Hersenfuncties gaan achteruit zonder stimulatie. Maar hier blijven de hersenen opmerkelijk overeind, en juist dát levert waardevolle inzichten op.

Technologieën die onze mentale processen zoals gedachten en emoties via de hersenen kunnen binnendringen, bewegen zich snel van fictie naar feit. Dit roept de vraag op: bieden de bestaande mensenrechten voldoende bescherming voor onze geestelijke vrijheid in het tijdperk van neurotechnologie?

In april kwamen op messageboards als Reddit de eerste gevallen naar buiten van mensen die tijdens een gesprek met chatGPT in een psychose waren beland. Andere berichten in de media volgden. Bezorgde onderzoekers slaan alarm.

Wie geen kinderen krijgt, wordt niet per se eenzaam oud. De context van die kinderloosheid en het verdere verloop van iemands leven zijn wél bepalend voor eenzaamheid op latere leeftijd.

Denk jij bij zelfbeschadiging aan een tiener met een hoodie en donkere gedachten? Je bent niet de enige. Maar wat als ik zeg dat ook grootouders zichzelf pijn kunnen doen?

We denken met z’n allen dat kinderen voortdurend Engelse woorden gebruiken. Neem bijvoorbeeld crazy, oh my god of shit. Maar klopt dat wel? In mijn onderzoek zocht ik het uit. Spoiler alert: het antwoord zal je verbazen.  

Doe het maar eens. Voor een klas staan waar meerdere talen worden gesproken, je een paar keer per jaar wordt uitgemaakt voor racist en waar je moet uitleggen waarom er nu eigenlijk een hoofddoekenverbod is op school. Nieuw onderzoek ontwikkelde een tool om leerkrachten te ondersteunen in het omgaan met etnische diversiteit.

Terugkeren naar je werk na een periode van ziekte of herstel is voor niemand eenvoudig. Maar wat als je naam, je lichaam én hoe mensen naar je kijken tegelijk veranderd zijn? Wat als Steve niet langer Steve is, maar Babette en dat eigenlijk altijd al was?

Volgens de Amerikaanse president Trump en zijn minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy Jr. is er een verband tussen het gebruik van paracetamol tijdens de zwangerschap en stijgende autisme-cijfers. Het bewijs daarvoor is heel zwak.

Bij dreigend gevaar is snel reageren van levensbelang. Maar hoe bepaalt je brein of je moet vluchten, vechten of verstijven? Nieuw onderzoek toont hoe een kleine, weinig bekende ‘noodcentrale’ in ons brein razendsnel deze beslissing maakt.

Het vak Latijn wordt soms aangeprezen als hersengymnastiek – de schoolse tegen­hanger van sudoku’s en brain training games, zeg maar. Uit mijn onderzoek blijkt daarentegen dat het vooral een work-out is voor je Nederlands.

Hoewel het strafbaar is, worden niet alle werkzoekenden op gelijke voet behandeld. Onderzoek brengt aan het licht dat discriminatie op basis van sekse, leeftijd, uiterlijk en etniciteit frequent voorkomt. Opmerkelijk, want organisaties hebben er niets bij te winnen door bepaalde bevolkingsgroepen te benadelen.

Soms ervaren we smaak op basis van geur alleen, zoals bij gearomatiseerd water. Onderzoekers ontdekken nu waarom.

Mensen zijn over het algemeen erg slecht in wachten. Het geeft ons stress en een gevoel van nutteloosheid. Psycholoog en neurowetenschapper Annabel Nijhof ervoer het zelf toen ze 24 uur moest wachten.

Een verstoord immuunsysteem kan tot mentale aandoeningen leiden, en andersom worden mensen met mentale problemen ernstiger ziek en lijken ze minder goed te reageren op vaccins. Dat blijkt uit onderzoek van Livia De Picker (Universiteit Antwerpen), die hiervoor bekroond wordt met de POWER, de prijs van het blad Eos Psyche&Brein.

Wat is de impact van emoties op ons doen en laten en op onze gezondheid?